การดูแลแผลผ่าตัด หลังออกจากโรงพยาบาล
ไม่ว่าจะเป็นการผ่าตัดเพื่อรักษาโรค หรือผ่าตัดศัลยกรรมเพื่อความสวยความงามก็ตาม เมื่อได้รับการผ่าตัดเสร็จเรียบร้อยแล้วก็นับว่าเป็นปัญหาใหญ่ๆเลยก็ว่าได้ ผลลัพธ์จะดีหรือไม่นั้นสำหรับการดูแลแผลผ่าตัดเมื่อเราได้ทำการผ่าตัดหรือได้ทำการรักษาโดยวิธีการผ่าตัดแล้วนั้นการจะดูแลแผลนั้นก็สำคัญไม่น้อยไปมากกว่าการรักษาเลย หลังการผ่าตัดนั้นผู้ป่วยจำเป็นต้องได้รับการดูแลแผลให้หายดี เพื่อช่วยป้องกันการเกิดแผลเป็น ลดความเจ็บปวด หรือไม่สบายตัวและลดความเสี่ยงที่จะเกิดการติดเชื้อ สิ่งสำคัญก็มาจากการดูแลรักษาแผลผ่าตัดให้ดี เพื่อช่วยให้แผลหายเร็ว และเลี่ยงการติดเชื้อที่ทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อนได้
เมื่อรู้แล้วว่าความสำคัญของการดูแลแผลผ่าตัดหลักจากได้รับการรักษาแล้วนั้นมันสำคัญอย่างไร บทความนี้เราจะพาทุกท่านมาทำความรู้จักกับ กีดูแลหลังการผ่าตัด 5 เทคนิค… วิธีดูแล “แผลผ่าตัด”
1. ป้องกันการเกิดแผลเป็น ส่วนใหญ่แล้วหลังผ่าตัดคุณหมอจะปิดแผลไว้ด้วยพลาสเตอร์กันน้ำ ซึ่งทำให้คนไข้อาบน้ำได้สะดวกมากขึ้น และลดโอกาสที่แผลผ่าตัดจะโดนน้ำทำให้แผลหายช้ากว่าปกติ หลังจากนั้นเมื่อแผลเริ่มแห้ง ก็อาจจะเปลี่ยนมาใช้เป็นแผ่นซิลิโคนที่ช่วยลดรอยนูนของแผลที่เรียกว่าคีลอยด์และช่วยกันน้ำโดนแผลได้ประมาณหนึ่ง
2. ระวังเรื่องการติดเชื้อ ไม่ว่าการผ่าตัดครั้งนั้นจะใช้ไหมละลายหรือไหมแบบไม่ละลาย นั่นก็ไม่มีผลต่อการนูนหรือการเกิดแผลเป็น แต่ขึ้นอยู่กับระยะเวลาของไหมที่ใช้ในการดึงรั้งแผล และปัจจัยอื่นที่เกี่ยวข้องมากกว่าเช่นหากดูแลรักษาแผลไม่ดีจนเกิดติดเชื้อ ก็อาจจะทำให้แผลมีรอยนูนเกิดขึ้นได้ เพราะฉะนั้นควรระวังให้มาก ไม่แกะพลาสเตอร์ออกเอง หรือหากมีอาการคันแนะนำให้ปรึกษาคุณหมอจะดีที่สุด เพราะคุณหมออาจจะจ่ายยาที่ช่วยลดอาการคันที่เกิดจากการแพ้พลาสเตอร์กันน้ำให้ และควรรักษาความสะอาดของบริเวณแผลผ่าตัดให้ดี เพราะจะช่วยลดความเสี่ยงการติดเชื้อได้
3. หลีกเลี่ยงอาหารบางประเภท คนที่รู้ตัวอยู่แล้วว่าแพ้อาหารประเภทใดอยู่ เช่น อาหารทะเล นมสด ถั่ว ฯลฯ ปกติก็ควรหลีกเลี่ยงอยู่แล้ว และควรเพิ่มความระมัดระวังในการทานอาหารต่างๆ ให้มากขึ้น ไม่ควรทานอาหารสุกๆ ดิบๆ หรืออาหารประเภทหมักดอง เพราะอาจทำให้ติดเชื้อหรือมีสารเคมีและสารพิษปะปนได้ง่าย ซึ่งอาจทำให้แผลเน่าหรือแห้งช้ากว่าที่ควรจะเป็น
4. บำรุงด้วยการทานอาหารดีๆ การทานอาหารที่ดีจะช่วยสมานแผลให้หายเร็วขึ้นได้ อย่างโปรตีนที่ได้จากเนื้อสัตว์ ไขมันดีจากน้ำมันมะกอก คาร์โบไฮเดรตอย่างข้าวกล้องไม่ขัดสี ผักผลไม้ต่างๆ ที่มีวิตามิน ก็ช่วยในการสร้างเซลล์ผิวและเยื้อหุ้มผิวใหม่สร้างขึ้นอย่างรวดเร็วนั่นเอง
5. งดสูบบุหรี่และดื่มแอลกอฮอล์ เพราะสารพิษที่อยู่ในบุหรี่จะทำลายเซลล์ที่จะเข้าไปซ่อมแซมบริเวณแผลผ่าตัดให้ลดน้อยลง และทำให้เลือดที่มาเลี้ยงแผลผ่าตัดน้อยลง ทำให้ผิวหนังขาดเลือดและยังทำให้เสี่ยงติดเชื้อที่แผลด้วย ทางที่ดีควรงดสูบบุหรี่ทั้งก่อนและหลังผ่าตัดอย่างน้อย 4 สัปดาห์
ระยะการฟื้นตัวของแผลผ่าตัด
ส่วนใหญ่กระบวนการรักษาตัวของแผลผ่าตัดแบ่งออกเป็น 3 ระยะ ดังนี้
ระยะแผลบวม กระบวนการสมานแผลเริ่มขึ้นทันทีหลังการผ่าตัด เส้นเลือดบริเวณแผลจะสร้างลิ่มเลือดเพื่อช่วยหยุดการสูญเสียเลือด ส่วนเม็ดเลือดขาวจะเคลื่อนตัวไปยังบริเวณดังกล่าวเพื่อช่วยต่อสู้กับเชื้อโรคและป้องกันการติดเชื้อ ในระยะนี้ แผลมักมีลักษณะบวมแดง รู้สึกอุ่นหรือเจ็บบริเวณรอบ ๆ โดยเกิดขึ้นประมาณ 6 วัน หลังจากผ่าตัด อย่างไรก็ตาม หากมีหนองไหลออกมา มีอาการบวมแดงหรือเจ็บรุนแรงขึ้น อาจเป็นสัญญาณของการติดเชื้อ ผู้ป่วยควรรีบไปพบแพทย์เพื่อความปลอดภัย
ระยะสร้างเซลล์ใหม่ เป็นระยะที่ขอบของแผลผ่าตัดเริ่มสมานตัวเข้าด้วยกัน บางรายอาจเกิดแผลเป็นขึ้นได้ ระยะนี้เริ่มตั้งแต่ 4 วันแรก ไปจนถึง 1 เดือนหลังจากการผ่าตัด ผู้ป่วยอาจสังเกตเห็นว่าผิวหนังบริเวณแผลหนาตัวขึ้น หรือบวมแดง รวมทั้งอาจมีอาการเจ็บแปลบ หรือปวดหน่วง ๆ ก่อนที่อาการดังกล่าวจะค่อย ๆ ดีขึ้นและหายไปในที่สุด หากอาการยังเกิดขึ้นอย่างต่อเนื่องควรไปพบแพทย์เพื่อตรวจดูความผิดปกติ
ระยะปรับตัว เป็นระยะสุดท้ายที่เกิดขึ้นในช่วง 6 เดือน-2 ปี หลังผ่าตัด แผลจะสมานตัวจนสนิทดีและเกิดแผลเป็นที่อาจมีลักษณะแตกต่างกันไป เช่น นูนหนา มีสีแดงหรือมีสีซีดกว่าผิวหนังบริเวณอื่น เป็นต้น
ปกติแล้วแผลผ่าตัดจะต้องใช้เวลาในการฟื้นตัวหลังผ่าตัดไปแล้วประมาณ 3-6 สัปดาห์ แต่ทั้งนี้ก็ต้องขึ้นอยู่กับตำแหน่งของการผ่าตัด ความยาวของแผลผ่าตัด และความบอบช้ำหลังการผ่าตัด นั้นจึงเป็นแนวคิดให้กับเรา ไอแคร์ เวลเนส จำกัด เข้ามาเป็นส่วนหนึ่งของการดูแลนี้ เพราะในหลายๆครั้งคนที่มีหน้าที่ดูแลนั้นอาจจะไม่ได้ใส่ใจถึงรายละเอียดของความสำคัญของการดูแลรักษาแผลผ่าตัด จึงเป็นหน้าที่ของเราเหล่า Caregiver ที่มีหน้าที่ออกไปดูแลผู้รับบริการถึงที่บ้าน หรือแม้แต่ Nursing Home การรับเข้ามาดูแลที่ศูนย์ เพราะบางที่การได้ใช้ชีวิตในช่วงที่รักษาแผลกับคนอื่นๆนั้นก็อาจจะเป็นอีกทางเรื่องที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ และเป็นผลดีของผู้รับบริการเอง กับบริการที่เหนือกว่าอีกขั้นของการดูและ ไม่ว่าจะเป็น
- การดูแลพลาสเตอร์ปิดเปิดแผลตามแพทย์กำหนด พลาสเตอร์เป็นตัวช่วยที่ดีที่แพทย์มักจะใช้ปิดแผลเพื่อการดูแลแผลผ่าตัด เนื่องจากพลาสเตอร์จะช่วยป้องกันไม่ให้แผลติดเชื้อจากสิ่งสกปรก โดยจะพิจารณาจากบริเวณที่มีแผลผ่าตัดหรือความรุนแรงของแผล ดังนั้นจึงไม่ควรเปิดแผลก่อนเวลาที่แพทย์กำหนด และควรสอบถามระยะเวลาในการปิดแผลอย่างชัดเจน เจ้าหน้าที่ของเรานั้นมากประสบการณ์ และจะทำงานภายใต้การควบคุมงานโดยทีมแพทย์และพยาบาลจึงมั่นใจได้ว่าการดูแลรักษาเรื่องนี้นั้นมืออาชีพอย่างแน่นอน
- ดูแลแผลให้แห้งอยู่เสมอ 24 ชั่วโมงแรกหลังการผ่าตัด เป็นช่วงเวลาที่สำคัญมาก ๆ ที่ควรระมัดระวังในการดูแลแผลผ่าตัด ควรดูแลแผลให้แห้ง หลีกเลี่ยงไม่ให้แผลโดนน้ำ เพราะจะทำให้บาดแผลที่เย็บไว้ไม่สมานกันดี และอาจเกิดการติดเชื้อตามมาได้ง่าย หากต้องการอาบน้ำ แนะนำให้อาบวันที่ 2 หลังผ่าตัด การดูและรักษาร่างกกายก็เป็นอีกเรื่องหนึ่งที่เราไม่รวนมองข้าม สำหรับเจ้าหน้าที่ของเรานั้นในขณะที่ปฏิบัติงานจะทำความสะอาดร่างกายของผู้รับบริการได้อย่างถูกต้องตามหลักการดูแลและการบริบาล
- หลีกเลี่ยงการยกของหนัก การดูแลแผลผ่าตัดเป็นการดูแลเพื่อให้แผลกลับมาสมานตัวได้ดี ดังนั้นการยกของหนักหรือกิจกรรมหนัก ๆ จึงส่งผลให้แผลเกิดการปริ แตก และหายช้า จึงควรเลี่ยงการยกของหนักหรือการทำกิจกรรมที่ต้องใช้การออกแรงมาก ๆ ในช่วง 2 สัปดาห์แรกเป็นอย่างน้อย ในช่วงที่ผู้รับบริการการหลีกเลี่ยงการยกของหนักจึงเป็นสิ่งที่จำเป็นอย่างมาก เพราะอาจจะทำให้แผลที่ผ่าตัดนั้นไม่หายสนิท เพราะฉนั้นความสำคัญของเจ้าหน้าที่ Caregiver จึงเป็นอีกทางเลือกที่น่าสนใจ หรือการเข้ามาฟักฟื้นที่ Nursing Home เราก็มีบริการทั้งสองอย่างให้ผู้รับบริการได้เลือก
- รับประทานอาหารจำพวกโปรตีนเพิ่มมากขึ้น อย่างที่เราเคยได้ยินมาตลอดว่า โปรตีนช่วยซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอ ดังนั้นการดูแลแผลผ่าตัดให้หายเร็วยิ่งขึ้น จึงควรรับประทานอาหารจำพวกโปรตีนให้เพิ่มมากขึ้น เพราะโปรตีนจะช่วยให้แผลหายเร็ว และอย่าลืมที่จะดื่มน้ำอย่างเพียงพอ การันตรีได้อย่างแน่นอนว่า Nursing Home ของเรานั้นให้ความสำคัญกับอาหารมาเป็นเรื่องสำคัญไม้แพ้เรื่องอื่นเลย เพราะที่ศูนย์ดูแลสุขภาพทุกช่วงวัย ไอแคร์ เวลเนส จำกัดนั้นมีนักโภชนาการ ที่ออกแบบรูปแบบการกินของผู้รับบริการจึงมันใจได้ว่าผู้รับบริการนั้นได้รับสารอาหารที่ครบถ้วนแน่นอน
- เลี่ยงอาหารหมักดองหรืออาหารดิบ อาหารหมักดองหรืออาหารดิบจัดว่าเป็นของแสลงที่เป็นอุปสรรต่อการดูแลแผลผ่าตัด ซึ่งอันที่จริงแล้วสามารถรับประทานได้ เพียงแต่ต้องอยู่ในปริมาณที่เหมาะสมไม่มากเกินไป และควรมีกระบวนการผลิตที่สะอาด ปลอดภัย แต่ทางที่ดีที่สุด หลีกเลี่ยงไปเลยจะดีกว่า เพื่อลดความเสี่ยงที่จะติดเชื้อและแผลหายช้า การดูแลเรื่องอาหาร ที่ไอแคร์ เวลเนส จำกัด เราดุแลเรื่องนี้ด้วยความใส่ใจจึงไม่พลาดรายละเอียดเล็กๆน้อย ๆ ที่จะก่อให้เกิดอันตรายต่อผู้รับบริการ
- งดออกกำลังกาย การขยับร่างกายมากเกินไป จะทำให้แผลได้รับความกระทบกระเทือน อีกทั้งเมื่อเราออกกำลังกาย ร่างกายก็จะผลิตเหงื่ออกมา ทำให้แผลเกิดการหมักหมม มีอาการคันบริเวณที่ติดพลาสเตอร์ การดูแลแผลผ่าตัดจะทำได้ยากยิ่งขึ้น และนำไปสู่การติดเชื้อ เมื่อการรักษาโดยการผ่าตัดนั้นสิ่งหนึ่งที่น่าเป็นห่วงเลยก็คือ เรื่องของการออกกำลังกายที่ไอแคร์ เวลเนส จำกัดนั้นเรามีนักกายภาพบำบัดที่จะมาออกแบบโปรแกรมการกายภาพ เพื่อไม่ให้กล้ามเนื้อของผู้รับบริการนั้นฟ่อไป จนกลายเป็นปัญหาใหญ่ที่อาจจะเกิดขึ้นในอนาคตได้ การให้ Caregiver ไปดูแลที่บ้านนั้นเราจะเน้นทำกิจกรรมการกายภาพให้กับผู้ป่วยเป็นเรื่องปกติ หรือสามารถรับคำปรึกษาจากนักกายภาพเพื่อที่จะออกแบบให้กับผู้รับบริการเป็นรายคนก็ได้เช่นกัน
- งดสูบบุหรี่ สารพิษที่อยู่ในบุหรี่จะทำลายเซลล์ที่จะเข้าไปซ่อมแซมบริเวณแผลผ่าตัดให้ลดน้อยลง การดูแลแผลผ่าตัดจึงควรงดสูบบุหรี่ เพื่อเลี่ยงภาวะผิวหนังขาดเลือดและเกิดการติดเชื้อบริเวณแผลนั่นเอง
- รับประทานยาฆ่าเชื้อให้ครบ โดยส่วนใหญ่แล้ว หลังการผ่าตัด แพทย์จะสั่งจ่ายยาฆ่าเชื้อเพื่อลดอาการอักเสบ จึงควรที่จะต้องรับประทานยาฆ่าเชื้อให้ครบตามแพทย์สั่ง เพื่อป้องกันภาวะดื้อยา ในเรื่องของการรับทานยาที่เจ้าหน้าที่ Caregiver จะคอยเช็คความเรียบร้อยอยู่เสมอเพื่อไม่ให้พลาดกิจกรรมเล็ก ๆ น้อย ๆ ของผู้รับบริการ
นอกจากนี้ เจ้าหน้าที่ Caregiver ยังหมั่นสังเกตบาดแผล หากพบสิ่งผิดปกติจากการติดเชื้อ เช่น แผลมีหนองหรือน้ำซึมออกมา รวมถึงอาการไข้ บวม แดง ร้อน กดเจ็บบริเวณแผลมากกว่าปกติ เราจะรีบพาไปพบแพทย์ทันที เพราะการดูแลแผลผ่าตัดเป็นเรื่องสำคัญที่เรา ไอแคร์ เวเนส จำกัด นั้นเข้าใจคุณ
ทั้งนี้ แผลผ่าตัดที่ไม่มีการเย็บปิดแผลนั้นอาจต้องใช้เวลาในการรักษานานกว่าแผลปิด โดยผิวหนังจะค่อย ๆ เริ่มสมานตัวจากด้านล่างขึ้นมายังบริเวณปากแผล ผู้ป่วยควรหมั่นรักษาความสะอาดตามคำแนะนำของแพทย์เพื่อป้องกันการติดเชื้อเช่นเดียวกัน และอาจใช้ผ้าก๊อซปิดแผลไว้เพื่อดูดซับของเหลวที่ไหลออกมา
ภาวะแทรกซ้อนจากแผลผ่าตัดมีอะไรบ้าง ?
หากแผลผ่าตัดได้รับการดูแลหรือรักษาสุขอนามัยไม่ดีพอ อาจทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อนตามมา ดังนี้
การติดเชื้อ เป็นภาวะแทรกซ้อนที่พบได้น้อย มักเกิดขึ้นในช่วงเดือนแรกหลังการผ่าตัด ผู้ป่วยอาจสังเกตถึงสัญญาณของการติดเชื้อได้จากอาการต่าง ๆ ต่อไปนี้
– มีไข้สูงกว่า 38 องศาเซลเซียส
– แผลมีลักษณะแดงหรือบวมผิดปกติ
– มีหนองข้น มีสีน้ำตาล เขียว หรือเหลือง ไหลออกมาจากแผล
– มีอาการเจ็บแผลรุนแรงขึ้น
– แผลหายช้า
– แผลดูกว้างและลึกขึ้น แผลแห้งขาดความชุ่มชื้นและเปลี่ยนเป็นสีเข้ม
– บริเวณรอบแผลผ่าตัดฟกช้ำ จับแล้วรู้สึกอุ่น ๆ
อย่างไรก็ตาม การติดเชื้อที่แผลผ่าตัดนั้นรักษาให้หายได้ด้วยยาปฏิชีวนะ ผู้ป่วยที่มีอาการข้างต้นควรไปพบแพทย์เพื่อรับการรักษาอย่างเร่งด่วนและป้องกันภาวะแทรกซ้อนจากการติดเชื้อนอกจากนี้ นอกจากนี้ เจ้าหน้าที่ Caregiver ยังหมั่นสังเกตบาดแผล หากพบสิ่งผิดปกติจากการติดเชื้อ เช่น แผลมีหนองหรือน้ำซึมออกมา รวมถึงอาการไข้ บวม แดง ร้อน กดเจ็บบริเวณแผลมากกว่าปกติ เราจะรีบพาไปพบแพทย์ทันที เพราะการดูแลแผลผ่าตัดเป็นเรื่องสำคัญที่เรา ไอแคร์ เวเนส จำกัด นั้นเข้าใจคุณ
สรุป
เมื่อได้รับการรักษาในรูปแบบของการผ่าตัดแล้ว ให้มีมืออาชีพที่ดีคอยดูแลก็นับว่าเป็นทางเลือกอีกอย่างหนึ่ง ที่ไม่ควรมองข้ามสิ่งหนึ่งที่ไอแคร์ เวลเนส จำกัด มองเห็นความสำคัญของการดูและหลังการได้รับการผ่าตัด เมื่อเข้ามาใช้บริการแล้วสิ่งที่ผู้รับบริการนั้นจะได้รับกลับไป หากท่านกำลังกังวลเรื่องการดูแลผู้ป่วยพักฟื้น ผู้สูงอายุ การกายภาพบำบัด การจัดกิจกรรมบำบัด การชะลอความเสื่อม ให้ ไอแคร์ เวลเนส จำกัด สามารถช่วยท่านดูแล ได้ทั้ง
ระยะสั้น และระยะยาวค่ะ (รายวัน รายเดือน รายสัปดาห์)
สาขาในเมืองอุบล : 25/1 ถนน บูรพานอก ตำบล ปทุม อำเภอเมืองอุบลราชธานี อุบลราชธานี 34000
MAP : https://maps.app.goo.gl/N1QevUBZrx3Jcsae8
สาขาห้วยวังนอง : 318/118 บ้านค้อเหนือ หมู่12, ตำบล กุดลาด อำเภอเมืองอุบลราชธานี อุบลราชธานี 34000
MAP : https://maps.app.goo.gl/3mfAELzrGKt24G3D9
*********************************
ติดต่อสอบถามเพื่อขอรับบริการ
ไอแคร์ เวเนส จำกัด
ไอแคร์ เวลเนส เซ็นเตอร์
โทร : 066-112-9500
ไอแคร์ เนอร์สซิ่งโฮมอุบลฯ – i Care
โทร : 066-109-4500
Line : @icare-nursing (มี@)
อินบล็อกสอบถามได้ตลอด 24 ชั่วโมง
*********************************
#ไอแคร์ เวลเนส เซ็นเตอร์ #ไอแคร์ เนอร์สซิ่งโฮมอุบลฯ – i Care #ศูนย์ดูแลผู้สูงอายุ #อุบลราชธานี #ผู้สูงอายุ #กายภาพ #ดูแลสุขภาพ #ผู้ช่วยพยาบาล #อำนาจเจริญ #ยโสธร #ศรีสะเกษ #ดูแลผู้สูงอายุ #เนอร์สซิ่งโฮม #ประกันสุขภาพ #โรงพยาบาลสรรพสิทธิ์ #อุบลรักษ์ #โรงพยาบาลพริ้นซ์อุบลราชธานี #โรงพยาบาลราชเวช #ไอแคร์ #ศูนย์ฟื้นฟูสุขภาพทุกช่วงวัย #ศูนย์ฟื้นฟูสุขภาพและการดูแลผู้สูงอายุ #ดูแลผู้สูงอายุ #กายภาพ #ดูแลคนชรา #ดูแลคนแก่ #ดูแลผู้ป่วยพักฟื้น #ห้องพักฟื้น #กิจกรรมบำบัด