เปลี่ยนพฤติกรรมถนอมไต ทำให้ค่าไตดี
คู่มือสำหรับวัยกลางคนที่ห่วงใยสุขภาพและผู้สูงอายุในบ้าน
ทำไมต้องใส่ใจเรื่อง “ค่าไต”?
ไตเป็นอวัยวะเล็ก ๆ แต่ทำหน้าที่ใหญ่มากในร่างกาย ทั้งการกรองของเสีย ควบคุมสมดุลน้ำ เกลือแร่ ความดันโลหิต และฮอร์โมนหลายชนิด หากไตทำงานผิดปกติ ตัวเลขค่าการทำงานของไต (เช่นค่า eGFR หรือ Creatinine) จะสะท้อนความเสื่อมลง และอาจนำไปสู่ภาวะไตวายเรื้อรังที่ต้องฟอกไตหรือปลูกถ่ายไต
สำหรับวัยกลางคนที่เริ่มมีพ่อแม่หรือผู้สูงอายุในบ้าน การเรียนรู้วิธีถนอมไตไม่ใช่แค่เพื่อสุขภาพของเราเอง แต่ยังเป็นการป้องกันไม่ให้ผู้สูงวัยในครอบครัวต้องเผชิญโรคที่กินทั้งแรงกาย แรงใจ และค่าใช้จ่ายจำนวนมาก
อ่านบทความเพิ่มเติม : จัดสิ่งแวดล้อมให้เหมาะสม สำหรับผู้สูงอายุที่ป่วยเป็นโรคอัลไซเมอร์
สถิติที่ไม่ควรมองข้าม
- ข้อมูลจากสมาคมโรคไตแห่งประเทศไทย ระบุว่า คนไทยกว่า 8 ล้านคนมีภาวะไตเสื่อมเรื้อรัง แต่จำนวนมากไม่รู้ตัว
- ราว 20% ของผู้สูงอายุเกิน 60 ปี มีปัญหาการทำงานของไต
- ค่าใช้จ่ายในการฟอกไตสัปดาห์ละ 2–3 ครั้ง อาจสูงกว่า 100,000 บาทต่อปี หากไม่มีสิทธิการรักษาที่ครอบคลุม
นั่นหมายความว่า การเปลี่ยนพฤติกรรมเล็ก ๆ ในวันนี้ ช่วยยืดเวลาการทำงานของไต ลดความเสี่ยง และประหยัดค่าใช้จ่ายมหาศาลในอนาคตได้
อ่านบทความเพิ่มเติม : Intermediate Care การดูแลผู้ป่วยระยะฟื้นฟู: ทางเลือกสำคัญสำหรับครอบครัวที่มีผู้สูงอายุ
พฤติกรรมที่ทำให้ไตเสื่อมแบบไม่รู้ตัว
- กินเค็มจัด – อาหารแปรรูป น้ำปลา ซีอิ๊ว ขนมขบเคี้ยว เป็นตัวการเพิ่มภาระให้ไต
- ดื่มน้ำน้อยเกินไป – ไตต้องการน้ำเพื่อขับของเสียออก แต่การดื่มน้ำมากเกินก็ไม่ดี ต้องพอดี
- ใช้ยาแก้ปวดพร่ำเพรื่อ – ยากลุ่ม NSAIDs อย่างไอบูโพรเฟน หรือไดโคลฟีแนก มีผลข้างเคียงต่อไต
- ปล่อยความดันและน้ำตาลสูง – ความดันโลหิตสูงและเบาหวานคือศัตรูหมายเลขหนึ่งของไต
- ไม่ตรวจสุขภาพประจำปี – หลายคนเจอว่า “ค่าไตแย่แล้ว” ตอนสายเกินไป
อ่าบทความเพิ่มเติม : โรคไตเกิดจากอะไร สังเกตอาการจากอะไร เมื่อเป็นโรคไตแล้วนั้น ควรปฎิบัติตัวอย่างไร
ปรับพฤติกรรมอย่างไรให้ไตดี
1. กินอาหารเพื่อไต
- ลดเค็ม เลี่ยงอาหารแปรรูป
- เน้นผัก ผลไม้สด (ในผู้ป่วยไตระยะท้ายควรปรึกษาแพทย์เรื่องโพแทสเซียม)
- เลือกโปรตีนคุณภาพดี เช่น ปลา เต้าหู้ ไก่ ไม่จำเป็นต้องงดโปรตีน แต่ควรควบคุมปริมาณ
- ดื่มน้ำสะอาดพอเหมาะ ประมาณ 1.5–2 ลิตรต่อวัน (ขึ้นกับโรคประจำตัวและคำแนะนำแพทย์)
2. คุมความดันและน้ำตาล
- ออกกำลังกายสม่ำเสมอ 30 นาที/วัน
- เลือกวิธีลดความเครียด เช่น เดินเล่น ทำสมาธิ ฟังเพลง
- ตรวจวัดความดันและน้ำตาลด้วยตนเองที่บ้าน
3. เลี่ยงสารทำร้ายไต
- ใช้ยาแก้ปวดเมื่อจำเป็นและภายใต้คำแนะนำของแพทย์
- หลีกเลี่ยงสมุนไพรหรืออาหารเสริมที่ไม่ผ่านการรับรอง อย่าหลงเชื่อโฆษณา “ล้างไต”
4. ตรวจสุขภาพสม่ำเสมอ
- คนอายุ 40 ปีขึ้นไปควรตรวจ ค่า Creatinine และ eGFR ทุกปี
- ผู้ที่มีโรคเบาหวาน ความดัน ควรตรวจบ่อยกว่านั้น
อ่านบทความเพิ่มเติม : โภชนาการอาหารที่เหมาะสมสำหรับผู้ป่วยติดเตียง
ตัวช่วยสำหรับวัยกลางคนที่ดูแลผู้สูงอายุ
การเปลี่ยนพฤติกรรมไม่ใช่เรื่องง่าย โดยเฉพาะเมื่อผู้สูงอายุมีความเคยชินกับอาหารการกินและการใช้ชีวิตแบบเดิม การมีผู้เชี่ยวชาญหรือสถานที่ที่พร้อมดูแลสุขภาพและฟื้นฟูจึงช่วยได้มาก เช่น
- ศูนย์ดูแลสุขภาพและฟื้นฟู ที่มีทีมแพทย์ พยาบาล นักโภชนาการ
- โปรแกรมดูแลเฉพาะด้านสำหรับผู้ป่วยโรคไตหรือผู้สูงอายุที่มีโรคประจำตัว
- บริการตรวจสุขภาพ ติดตามค่าไต และให้คำแนะนำรายบุคคล
- การจัดกิจกรรมฟื้นฟู เช่น กายภาพบำบัด โภชนบำบัด เพื่อเสริมคุณภาพชีวิต
เปลี่ยนวันนี้ ดีกว่าแก้ไขวันหน้า
- เริ่มต้นจากตัวเอง – ลองลดเค็ม ดื่มน้ำให้พอดี และตรวจสุขภาพปีละครั้ง
- ชวนครอบครัวทำร่วมกัน – โดยเฉพาะผู้สูงอายุในบ้าน หากทำไปพร้อมกันจะง่ายขึ้น
- หาที่พึ่งที่เหมาะสม – หากกังวลเรื่องการดูแล ลองมองหาศูนย์ดูแลสุขภาพหรือผู้เชี่ยวชาญที่ไว้ใจได้
สรุป
การถนอมไตไม่ใช่เรื่องยาก แต่ต้องทำอย่างต่อเนื่องและจริงจัง การปรับพฤติกรรมการกิน การใช้ยา การออกกำลังกาย และการตรวจสุขภาพ ล้วนช่วยยืดอายุการทำงานของไตและทำให้ “ค่าไตดี” ได้จริง
สำหรับวัยกลางคนที่ห่วงใยสุขภาพของผู้สูงอายุในบ้าน อย่ารอให้ถึงวันที่ต้องฟอกไต เพราะการลงทุนในพฤติกรรมที่ดีและการดูแลอย่างเหมาะสมตั้งแต่วันนี้ คุ้มค่ากว่าการรักษาเมื่อสายไปแน่นอน
หากท่านกำลังกังวลเรื่องการดูแลผู้ป่วยพักฟื้น ผู้สูงอายุ การกายภาพบำบัด การจัดกิจกรรมบำบัด การชะลอความเสื่อม ให้ ไอแคร์ เวลเนส จำกัดสามารถช่วยท่านดูแล ได้ทั้งระยะสั้น และระยะยาวค่ะ (รายวัน รายเดือน รายสัปดาห์)
สาขาในเมืองอุบล : 25/1 ถนน บูรพานอก ตำบล ปทุม อำเภอเมืองอุบลราชธานี อุบลราชธานี 34000
MAP : https://maps.app.goo.gl/N1QevUBZrx3Jcsae8
สาขาห้วยวังนอง : 318/118 บ้านค้อเหนือ หมู่12, ตำบล กุดลาด อำเภอเมืองอุบลราชธานี อุบลราชธานี 34000
MAP : https://maps.app.goo.gl/3mfAELzrGKt24G3D9
ติดต่อสอบถามเพื่อขอรับบริการ
ไอแคร์ เวเนส จำกัด
ไอแคร์ เนอร์สซิ่งโฮมอุบลฯ – i Care
TikTok : icarewellness001 iCare Wellness
โทร : 066-109-4500
Line : @icarewellness (มี@)
อินบล็อกสอบถามได้ตลอด 24 ชั่วโมง
#ไอแคร์ เวลเนส เซ็นเตอร์ #ไอแคร์ เนอร์สซิ่งโฮมอุบลฯ – i Care
