3 ปัญหาสุขภาพผู้สูงอายุ ที่ควรเอาใจใส่
เมื่อบ้านเริ่มมี “ผู้สูงอายุ” อยู่ด้วย เรื่องสุขภาพก็กลายเป็นสิ่งที่คนในครอบครัวต้องให้ความสำคัญมากขึ้น เพราะอายุที่เพิ่มขึ้นมักมาพร้อมโรคเรื้อรัง ความเปลี่ยนแปลงทางร่างกาย และความเสี่ยงในการเกิดอุบัติเหตุโดยไม่คาดคิด สำหรับคนวัยกลางคนที่ทำหน้าที่ดูแลพ่อแม่หรือญาติผู้ใหญ่ การเข้าใจปัญหาสุขภาพที่พบบ่อยในผู้สูงวัยคือก้าวแรกของการเตรียมความพร้อม เพื่อให้ท่านมีคุณภาพชีวิตที่ดี และครอบครัวก็ลดความกังวลใจได้
ในบทความนี้ เราจะพูดถึง 3 ปัญหาสุขภาพผู้สูงอายุที่ควรเอาใจใส่เป็นพิเศษ พร้อมแนวทางดูแลและทางเลือกที่ตอบโจทย์ เช่น การหาผู้ดูแลผู้สูงอายุ หรือการใช้บริการศูนย์ดูแลผู้สูงอายุและศูนย์ฟื้นฟูสุขภาพผู้สูงวัย
อ่านบทความเพิ่มเติม : การฟื้นฟูระยะกลางภาวะสมองบาดเจ็บ
1. โรคไม่ติดต่อเรื้อรัง (NCDs) : ความดันโลหิตสูง เบาหวาน และหัวใจ
โรคกลุ่มนี้ถือว่าเป็น “ตัวการใหญ่” ที่ส่งผลกระทบต่อผู้สูงอายุทั่วโลก รวมถึงในประเทศไทยด้วย
- จากรายงานของกระทรวงสาธารณสุข พบว่ากว่า 70% ของผู้สูงอายุไทยมีโรคเรื้อรังอย่างน้อย 1 โรค
- โรคยอดฮิตที่เจอบ่อยที่สุดคือ ความดันโลหิตสูง (Hypertension) รองลงมาคือ เบาหวาน (Diabetes) และ โรคหัวใจและหลอดเลือด (Cardiovascular disease)
ทำไมโรคเรื้อรังถึงอันตราย?
แม้หลายโรคจะไม่แสดงอาการรุนแรงทันที แต่ส่งผลต่อร่างกายในระยะยาว เช่น ความดันสูงทำให้เสี่ยง อัมพฤกษ์ อัมพาต, เบาหวานทำให้เสี่ยง ไตเสื่อมและแผลเรื้อรัง, ส่วนโรคหัวใจอาจทำให้เกิด หัวใจวายเฉียบพลัน
แนวทางดูแล
- ตรวจสุขภาพประจำปี เพื่อค้นหาและติดตามโรคแต่เนิ่น ๆ
- ควบคุมอาหาร ลดเค็ม ลดหวาน เลี่ยงไขมันเลว
- ออกกำลังกายเบา ๆ เช่น เดิน ว่ายน้ำ โยคะผู้สูงอายุ
- มียาและคนช่วยดูแลการใช้ยา อย่างถูกต้องสม่ำเสมอ
หากผู้สูงวัยในบ้านเริ่มมีภาวะแทรกซ้อน การเลือกใช้บริการ ศูนย์ดูแลผู้สูงอายุ ที่มีทีมแพทย์และพยาบาลคอยติดตาม ก็ช่วยลดความเสี่ยงและเพิ่มความมั่นใจให้ครอบครัวได้
2. ภาวะสมองเสื่อม (Dementia) และโรคอัลไซเมอร์
สมองเสื่อมไม่ใช่ “ความหลงลืมตามวัย” ธรรมดา แต่เป็นโรคที่กระทบทั้งผู้ป่วยและคนดูแลอย่างมาก
- ข้อมูลจากองค์การอนามัยโลก (WHO) ระบุว่า ปัจจุบันมีผู้สูงอายุทั่วโลกเป็น โรคสมองเสื่อมกว่า 55 ล้านคน และคาดว่าจะเพิ่มเป็น 139 ล้านคนในปี 2050
- ในไทยเอง มีการประมาณว่าผู้สูงอายุราว 600,000 – 700,000 คน มีภาวะสมองเสื่อม
สัญญาณที่ควรระวัง
- ลืมเรื่องที่เพิ่งเกิดขึ้น
- หลงทางในที่คุ้นเคย
- อารมณ์แปรปรวนหรือหงุดหงิดง่าย
- ทำกิจวัตรประจำวันได้ยากขึ้น
ทำไมภาวะนี้ถึงน่ากังวล?
เพราะผู้สูงอายุที่มีภาวะสมองเสื่อมอาจ ลืมกินยา, ลืมปิดแก๊ส, ลืมทางกลับบ้าน หรือมีพฤติกรรมเสี่ยงอันตรายได้โดยไม่รู้ตัว อีกทั้งคนในครอบครัวต้องรับภาระดูแลใกล้ชิดตลอดเวลา
แนวทางดูแล
- กระตุ้นสมองสม่ำเสมอ เช่น เล่นเกมฝึกความจำ อ่านหนังสือ หรือทำงานอดิเรก
- สื่อสารด้วยความเข้าใจและใจเย็น หลีกเลี่ยงการโต้เถียง
- ปรับบ้านให้ปลอดภัย เช่น ติดราวจับ ปิดมุมแหลม ใช้สัญญาณกันขโมยเตือนหากเปิดประตูออกไป
- หาผู้ดูแลผู้สูงอายุที่มีประสบการณ์ด้านผู้ป่วยสมองเสื่อม เพื่อให้การดูแลมีคุณภาพ และลดความเครียดของครอบครัว
หลายครอบครัวเลือกใช้บริการ ศูนย์ดูแลผู้สูงอายุที่มีโปรแกรมเฉพาะด้านสมองเสื่อม ซึ่งจะมีทีมกายภาพบำบัด นักกิจกรรมบำบัด และพยาบาลช่วยวางแผนการดูแลอย่างครบวงจร
อ่านบทความเพิ่มเติม : สิ่งที่คุณควรรู้เมื่อต้องรับหน้าที่เป็นผู้ดูแลผู้ป่วยหรือผู้สูงอายุ
3. ปัญหาการเคลื่อนไหวและหกล้ม
อีกหนึ่งปัญหาที่พบมากและอันตรายกว่าที่คิด คือ การหกล้มของผู้สูงอายุ
- สถิติจากกรมอนามัยชี้ว่า ผู้สูงอายุไทยราว 1 ใน 3 คนมีประสบการณ์หกล้มอย่างน้อยปีละครั้ง
- และการหกล้มถือเป็นสาเหตุการบาดเจ็บและเสียชีวิตอันดับต้น ๆ ในผู้สูงวัย
ทำไมถึงสำคัญ?
เพราะเมื่อผู้สูงอายุหกล้มแล้วมักกระดูกหัก โดยเฉพาะ กระดูกสะโพกหัก ที่อาจทำให้เดินไม่ได้ และต้องนอนติดเตียง ซึ่งนำไปสู่ภาวะแทรกซ้อน เช่น แผลกดทับ, ปอดอักเสบ, ซึมเศร้า
อ่านบทความเพิ่มเติม : Care giver คือใครมีหน้าที่สำสัญอย่างไรกับสังคมปัจจุบัน
ปัจจัยเสี่ยง
- กล้ามเนื้อและข้อเสื่อม
- การมองเห็นไม่ชัด
- บ้านไม่ปลอดภัย เช่น พื้นลื่น แสงสว่างไม่เพียงพอ
- ยาที่ทำให้เกิดอาการเวียนศีรษะ
แนวทางดูแล
- ทำกายภาพบำบัด เพื่อเสริมความแข็งแรงของกล้ามเนื้อ
- จัดสิ่งแวดล้อมในบ้าน เช่น ปูพรมกันลื่น ติดราวจับในห้องน้ำ
- ตรวจตาและเปลี่ยนแว่นสายตา หากจำเป็น
- ให้ผู้สูงอายุทำกิจกรรมเคลื่อนไหวเบา ๆ เป็นประจำ
ศูนย์ดูแลสุขภาพหลายแห่งมีโปรแกรม ฟื้นฟูสุขภาพผู้สูงวัย โดยเฉพาะการฝึกการเดินและการเคลื่อนไหว (Rehabilitation) ที่ช่วยให้ผู้สูงอายุที่เคยหกล้ม หรือเริ่มสูญเสียความมั่นใจ กลับมาใช้ชีวิตประจำวันได้อย่างมั่นคงขึ้น
อ่านบทความเพิ่มเติม : Intermediate Care การดูแลผู้ป่วยระยะฟื้นฟู: ทางเลือกสำคัญสำหรับครอบครัวที่มีผู้สูงอายุ
อ่านบทความเพิ่มเติม : โภชนาการอาหารที่เหมาะสมสำหรับผู้ป่วยติดเตียง
แล้วเราควรเลือกดูแลแบบไหนดี?
สำหรับครอบครัววัยทำงานที่มีภาระหน้าที่ อาจไม่ได้มีเวลาหรือทักษะเพียงพอในการดูแลผู้สูงวัยตลอดเวลา การหาผู้ดูแลผู้สูงอายุหรือเลือก ศูนย์ดูแลผู้สูงอายุ และ ศูนย์ฟื้นฟูสุขภาพผู้สูงวัย จึงเป็นอีกทางเลือกที่เหมาะสม
เปรียบเทียบการดูแล
- ผู้ดูแลผู้สูงอายุ (Caregiver)
เหมาะกับผู้สูงวัยที่ยังพอช่วยเหลือตัวเองได้
ได้รับการดูแลใกล้ชิดในบ้าน
อาจขาดบริการด้านการแพทย์หรือกายภาพบำบัดเฉพาะทาง - ศูนย์ดูแลผู้สูงอายุและฟื้นฟูสุขภาพผู้สูงวัย (Nursing Home / Rehabilitation Center)
มีทีมแพทย์ พยาบาล และนักกายภาพบำบัดครบวงจร
มีโปรแกรมดูแลเฉพาะโรค เช่น เบาหวาน สมองเสื่อม หรือกายภาพหลังผ่าตัด
ลดความเสี่ยงภาวะแทรกซ้อนเพราะมีการเฝ้าระวังตลอด 24 ชม.
อ่านบทความเพิ่มเติม : การปฏิบัติกิจวัตรประจำวัน (ADL) สำคัญอย่างไรในกลุ่มผู้สูงอายุ
สรุป
3 ปัญหาสำคัญที่คนวัยกลางควรใส่ใจเมื่อดูแลผู้สูงอายุในบ้าน ได้แก่
- โรคไม่ติดต่อเรื้อรัง ที่ต้องควบคุมอาหาร ยา และตรวจสุขภาพสม่ำเสมอ
- ภาวะสมองเสื่อม ที่กระทบทั้งผู้ป่วยและครอบครัว ต้องการการดูแลใกล้ชิด
- การหกล้มและปัญหาการเคลื่อนไหว ที่อาจทำให้ผู้สูงวัยต้องนอนติดเตียงและเสี่ยงภาวะแทรกซ้อน
หากครอบครัวคุณกำลังเผชิญกับหนึ่งในสามปัญหานี้ การหาผู้ดูแลผู้สูงอายุหรือเลือกใช้บริการศูนย์ดูแลผู้สูงอายุและศูนย์ฟื้นฟูสุขภาพผู้สูงวัย คือทางออกที่ช่วยให้ผู้สูงวัยมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น และคุณเองก็สบายใจได้มากขึ้น
หากท่านกำลังกังวลเรื่องการดูแลผู้ป่วยพักฟื้น ผู้สูงอายุ การกายภาพบำบัด การจัดกิจกรรมบำบัด การชะลอความเสื่อม ให้ ไอแคร์ เวลเนส จำกัดสามารถช่วยท่านดูแล ได้ทั้งระยะสั้น และระยะยาวค่ะ (รายวัน รายเดือน รายสัปดาห์)
สาขาในเมืองอุบล : 25/1 ถนน บูรพานอก ตำบล ปทุม อำเภอเมืองอุบลราชธานี อุบลราชธานี 34000
MAP : https://maps.app.goo.gl/N1QevUBZrx3Jcsae8
สาขาห้วยวังนอง : 318/118 บ้านค้อเหนือ หมู่12, ตำบล กุดลาด อำเภอเมืองอุบลราชธานี อุบลราชธานี 34000
MAP : https://maps.app.goo.gl/3mfAELzrGKt24G3D9
ติดต่อสอบถามเพื่อขอรับบริการ
ไอแคร์ เวเนส จำกัด
ไอแคร์ เนอร์สซิ่งโฮมอุบลฯ – i Care
TikTok : icarewellness001 iCare Wellness
โทร : 066-109-4500
Line : @icarewellness (มี@)
อินบล็อกสอบถามได้ตลอด 24 ชั่วโมง
#ไอแคร์ เวลเนส เซ็นเตอร์ #ไอแคร์ เนอร์สซิ่งโฮมอุบลฯ – i Care
